سیستم مدیریت محتوای وردپرس یک پلتفرم یا بستر متن باز (open-source) مناسب برای ساخت رایگان انواع وبسایت است. به لطف CMS وردپرس، شما بدون این که کدی بنویسید، قادر به ساخت صفحات مختلف وب و محتوانویسی خواهید بود. در این مقاله به بررسی کلی وردپرس و مزایای استفاده از آن میپردازیم.
سیستم مدیریت محتوای وردپرس (WordPress) چیست؟
در سطح فنیتر میتوان گفت که وردپرس یک سیستم مدیریت محتوای (CMS) همهکاره است که با زبان PHP نوشته شده و از پایگاه داده MySQL استفاده میکند. وردپرس همچنین با دارابودن قابلیت انعطافپذیری و استفادهی راحت، سادهترین و قدرتمندترین سازندهی وبسایت و وبلاگ در حال حاضر محسوب میشود. سیستم مدیریت محتوای وردپرس، این امکان را به شما میدهد که تقریباً تمام جنبههای وبسایت خود را بهشکل سفارشی بسازید.
سیستم مدیریت محتوا (CMS) چیست؟
سیستم مدیریت محتوا (Content Management System)، برنامهای با قابلیت ایجاد، اصلاح و انتشار محتوای دیجیتال است که در بیشتر موارد چندکاربره بوده و به کاربران امکان همکاری مشترک را میدهد. به عنوان مثال در وردپرس امکان ایجاد چندین کاربر مدیریتی (administrative) وجود دارد که هرکدام دارای امتیازات و اختیارات مختلفی هستند. سیستمهای مدیریت محتوا همچنین دارای قابلیتهای قالببندی و بارگزاری انوع متن، فیلم، عکس، صدا، نقشه و بسیاری موارد دیگر درون وبسایت هستند. سه سیستم مدیریت محتوای محبوب در جهان وردپرس، جوملا و دروپال هستند.
یک CMS از دو جزء اصلی تشکیل شده است که عبارتند از:
- یک برنامه مدیریت محتوا (content management application- CMA): از CMA می توان به عنوان رابط کاربری گرافیکی (GUI) یاد کرد که به کاربر اجازه میدهد بدون نیاز به دانش HTML یا زبان برنامه نویسی، محتوا را ایجاد، اصلاح، حذف و منتشر کند.
- یک برنامه تحویل محتوا (content delivery application- CDA): مسئول خدمات back-end ای است که محتوا را پس از حضور در CMA، مدیریت کرده و تحویل میدهند.
تاریخچه ایجاد سیستم مدیریت محتوای وردپرس
اولین نسخه وردپرس را دو نفر با نامهای Matt Mullenweg و Mike Little در سال 2003 منتشر کردند. در ابتدا توسعهدهندگان وردپرس، آن را بهعنوان ابزاری (نوشته شده به زبان PHP) برای وبلاگنویسی در نظر گرفته بودند که به افراد کمک میکند تا با انتخاب سادهی یک طرح، انتخاب چند ابزارک که متن، عکس یا تقویم را نمایش میدهد و با افزودن محتوا، بتوانند به سرعت یک وبلاگ برای خود بسازند. درواقع سیستم مدیریت محتوای وردپرس بهمنظور ایجاد یک محیط کاربرپسند برای نوشتن مقالههای جذاب و جدید افراد در اینترنت ایجاد شده بود. سالها طول کشید تا وردپرس شروع به یافتن محبوبیت و جذب گروههای بیشتری از مردم به سمت خود کرد.
در هر نسخهای که از ابتدا تا کنون از وردپرس منتشر شده است، افراد زیادی به توسعهی هرچه بیشتر این CMS پرداختهاند تا از ایده اولیه آن فراتر برود؛ بهطوری که اگرچه که در ابتدا از آن به عنوان یک «ابزار وبلاگنویسی» در تبلیغات یاد میشد، اما اکنون سیستم مدیریت محتوای وردپرس به سکویی ابزاری قدرتمند و انعطافپذیر تبدیل شده است که از ساخت سایتهای خبری، تجارت الکترونیکی و اساساً هر نوع سایت دیگری پشتیبانی میکند.
مزایای سیستم مدیریت محتوای وردپرس
اگر از خود میپرسید که چرا وردپرس از پرکاربردترین CMS های موجود است، میتوانید با نگاهی به مزایای سیستم مدیریت محتوای وردپرس پاسخ خود را بیابید. این مزایا عبارتند از:
سادگی و استفاده آسان:
وردپرس این امکان را به شما میدهد که به سرعت و به راحتی محتوای وبسایت خود را ساخته و منتشر کنید. به نحوی که اگر مبتدی باشید هم میتوانید به راحتی از وردپرس استفاده کنید.
رایگان بودن:
نرم افزار اصلی وردپرس موجود در سایت WordPress.org بهطور رایگان و بدون هزینه برای دانلود و استفاده، در اختیار کاربران قرار گرفته است. بنابراین شما تنها باید هزینه خرید هاست و دامین را برای وبسایت خود پرداخت کنید.
انعطافپذیری:
شما با وردپرس این امکان را دارید که انواع مختلفی از وبسایتها را از وبلاگهای شخصی و فروشگاههای آنلاین گرفته تا مجلات و روزنامههای آنلاین بسازید و هیچ محدودیتی در نوع وبسایتهایی که میتوانید با وردپرس راهاندازی کنید، وجود ندارد.
open-source بودن:
وردپرس نرمافزاری open-source است که تحت مجوز عمومی GNU قرار دارد و این به آن معناست که متعلق به یک شرکت یا نهاد واحد نیست. درنتیجه صدها توسعهدهنده و کاربر میتوانند برای ارتقاء و بهبود بهتر وردپرس، با یکدیگر همکاری و مشارکت کنند. بهعبارتی، open-source یا متن باز بودن یک نرمافزار به معنای پیشرفت مداوم، پاسخگویی و استفاده رایگان آن برای همه است.
بدون نیاز به داشتن دانش کدنویسی:
با این که سیستم مدیریت محتوای وردپرس با استفاده از زبانهای مختلف برنامهنویسی ساخته شده است، اما برای کار با وردپرس نیازی به کدنویسی و یا بلد بودن هیچ یک از این زبانها ندارید.
قابلیت توسعه با افزونههای مختلف سیستم مدیریت محتوای وردپرس:
نرم افزار اصلی وردپرس را میتوان با افزونههای (plugin) وردپرس توسعه داد. افزونههای وردپرس در واقع بخشهای نرم افزاری کوچکی هستند که میتوانید برای افزودن قابلیتها و ویژگیهای بیشتر (مانند افزونه فروشگاه ساز، سئوی سایت، تهیه نسخه پشتیبان، فرمهای تماس و موارد دیگر) به وردپرس و بهکاربردن آنها در وبسایت خود استفاده کنید. هزاران افزونه وردپرس رایگان و پولی در فهرست افزونههای سایت WordPress.org و حتی برخی سایتهای ایرانی ارائهدهنده خدمات وردپرسی وجود دارند که میتوانید از آنها استفاده کنید.
ارائهدهنده تمهای مختلف:
شما میتوانید با تمهای مختلف وردپرس، طرح و صفحهآرایی وبسایت خود را به دلخواه انتخاب و تنظیم کنید. استفاده از این تمها به گونهای راحت است که با یک کلیک ساده میتوانید یک تم جدید وردپرس روی وبسایت خود نصب کرده و کل ظاهر آن را تغییر دهید. تمپیشرفتهتر وردپرس نیز بیشتر شبیه به صفحه سازهای (page builder) وردپرس هستند و به شما امکان کنترل بیشتر طرحهای وبسایت را میدهند. توجه کنید که گرچه تعداد زیادی افزونه و تم رایگان در وردپرس وجود دارد، اما دارندگان وبسایتهای وردپرسی بزرگ و مهم معمولاً روی افزونهها یا تمهای پولی سرمایهگذاری میکنند. دلیل این امر آن است که خرید افزونه یا تم معتبر شما به شما کمک میکند تا دیگر مجبور به پرداخت هزینه توسعه و پشتیبانی مداوم افزونه یا تم نباشید.
امنیت وبسایت:
درحالیکه هیچ بستر ساخت وبسایتی از امنیت 100 درصدی برخوردار نیست، اما امنیت بستر وردپرس با وجود یک تیم امنیتی قوی متشکل از توسعهدهندگان اصلی آن و کاربران، همچنان در حال بهبود است. توجه کنید که اغلب مسائل رایج امنیتی وردپرس معمولاً به دلیل خطای کاربر است، نه خود نرمافزار.